Gontowiec Podróżny BLOG

DziÅ› zamiast opowieÅ›ci podróżniczych, garstka wspomnieÅ„. Nie moich, ale ważnych.

Historie rodzinne, wspomnienia… można spisać je w grubÄ… ksiÄ™gÄ™. I warto, bo pamięć ludzka zawodna bardzo. SÄ… wÅ›ród nich takie, które ulatujÄ… nie wiadomo kiedy i nie wiadomo dlaczego powracajÄ… nagle z caÅ‚Ä… ostroÅ›ciÄ… takie, które ledwie w zarysie pozostajÄ…, ale sÄ… i takie, których zapomnieć siÄ™ nie da i nie powinno.

Czas akcji: rok 1939; siedemnasty dzień września.
Miejsce akcji: PiÅ„sk – dzisiaj biaÅ‚oruski, wtedy nasz – polski, kresowy (część moich korzeni siÄ™ga aż tam).
Narracja: strzępki ciotczynych wspomnień (może uda mi się zebrać je kiedyś w większą całość, muszę tylko odsłuchać do końca nagrania).

Å»aÅ‚ujÄ™, że wÅ‚asnego rodziciela (ich mÅ‚odszego brata) nigdy na tÄ™ okoliczność nie przepytywaÅ‚am. Wprawdzie twierdziÅ‚, że za maÅ‚y byÅ‚, ale… kto wie? Co jakiÅ› czas szufladki ojcowskiej pamiÄ™ci uchylaÅ‚y siÄ™ caÅ‚kiem szeroko. A to wierszyk jakiÅ› z nich wyskoczyÅ‚, a to opowiastka. Nie pomyÅ›laÅ‚am wtedy, żeby je zapisać. Szkoda.

Teraz czas na fragmenty wspomnieÅ„ starszych sióstr mojego taty:
- Rosjanie weszli tu rankiem. Na nogach mieli brezentowe buty, takie harmonijki, ale ich lekarki to miaÅ‚y obuwie naprawdÄ™ Å‚adne, chociaż też ukÅ‚adaÅ‚o siÄ™ w harmonijki i tak samo byÅ‚o brezentowe, to kolor miaÅ‚o cudny… brÄ…zowy, zielony. Elegancko wyglÄ…daÅ‚o.

- Tatka od kilku dni już w domu nie byÅ‚o. Skoszarowali ich zgodnie z rozkazem na posterunku. Jak ruscy weszli, to naprawdÄ™ uÅ‚atwionÄ… robotÄ™ mieli, wszystkich policjantów od razu myk… i do wiÄ™zienia… nawet ich szukać nie musieli. Aresztowali też wszystkich nauczycieli i księży. Tych ostatnich to na bruku pod katedrÄ… przez kilka dni trzymali.

- Mamusia codziennie z WandeczkÄ… (najstarszÄ… z tatowych sióstr) do tego wiÄ™zienia biegaÅ‚a i lamentowaÅ‚y strasznie, że czego oni od tatki chcÄ…, że taki dobry czÅ‚owiek przecież, jedyny żywiciel, a w domu drobiazgu tyle… LamentowaÅ‚y i lamentowaÅ‚y, listÄ… kilkudziesiÄ™ciu sÄ…siedzkich podpisów siÄ™ podpieraÅ‚y i tak tych ruskich wreszcie skoÅ‚owaÅ‚y, że tatkÄ™… wypuÅ›cili. Natychmiast chcieli go jeszcze raz zaaresztować, ale tatko na nic nie czekaÅ‚. Pieszo do Å»abinki uciekÅ‚ i stamtÄ…d do babuni, do Warszawy pojechaÅ‚.

- Ruscy w domu nas nachodzili, o tatkÄ™ siÄ™ rozpytywali, ale mamusia pukaÅ‚a siÄ™ w czoÅ‚o i mówiÅ‚a „Przecież on od samego poczÄ…tku u was siedzi! ZamknÄ™liÅ›cie go, jedynego żywiciela, ojca dzieciom… wypuśćcie. On dobry czÅ‚owiek jest” – i dalej z WandeczkÄ… lamentować pod wiÄ™zienie chodziÅ‚y.

- Na caÅ‚e dwa tygodnie enkawudzista siÄ™ do nas sprowadziÅ‚. Fredka (to mój tato) na spytki braÅ‚, samochodziki mu obiecywaÅ‚, książki, gwiazdkÄ™ z nieba… niech no tylko sÅ‚owo o tatku bÄ…knie. Ale Fredek siÄ™ zaciÄ…Å‚. Naburmuszony na stoÅ‚ku siedziaÅ‚ i ani be, ani me. Mamusia mu zapowiedziaÅ‚a, że jak parÄ™ z ust puÅ›ci, to nas wszystkich na Sybir wywiozÄ….

- Tatkowy medal, co to za walkÄ™ z komunistami na piÅ„skich bagnach dostaÅ‚, mamusia w ogrodzie u Brochy zakopaÅ‚a. Tak samo i jego rewolwer. PiÄ™kny mundur w szafie zostaÅ‚…

- Opatrzność nad tatkÄ… czuwaÅ‚a, że w Katyniu nie skoÅ„czyÅ‚ jak inni policjanci. Pięć lat mu jeszcze daÅ‚a, a dziÄ™ki niemu i my na Sybirze nie wylÄ…dowaliÅ›my. List nam przysÅ‚aÅ‚ spod Warszawy: „Uciekajcie”. Za póÅ‚ roku byliÅ›my już razem.

***
Objaśnienia:
- Tatko to mój nieznany dziadek Kostek. ZginÄ…Å‚ 14 sierpnia 1944 r w ChrzÄ™snem. Mamy tylko jedno jedyne jego zdjÄ™cie. Przystojny pan w mundurze piÅ„skiej policji konnej. Czy zawsze byÅ‚ Å‚ysy jak na tym zdjÄ™ciu? Podobno nie.
- Wandeczka byÅ‚a najstarszÄ… z sióstr mojego taty, urodzonÄ… jeszcze w Polsce, w Postoliskach niedaleko Warszawy. Potem dziadkowie osiedlili siÄ™ w PiÅ„sku i tam przyszÅ‚a na Å›wiat pozostaÅ‚a trójka ich dzieci. Na wspomnienia namówiÅ‚am dwie mÅ‚odsze córki: JadwigÄ™ i ReginÄ™.
- Fredek ¬to najmÅ‚odsze dziecko Konstantego i Janiny, beniaminek faworyzowany przez starsze siostry oraz mój tato, urodziÅ‚ siÄ™ w PiÅ„sku w 1930 r.
- Brocha byÅ‚a piÅ„skÄ… Å»ydówkÄ…, od której dziadkowie wynajmowali przez pewien czas mieszkanie.
- 17 wrzeÅ›nia, czyli dzieÅ„, w którym Armia Czerwona wkroczyÅ‚a w 1939 r. na Kresy Wschodnie i obchodzony jest w naszym kraju jako DzieÅ„ Sybiraka. Nie można byÅ‚o wyznaczyć trafniejszej daty.
***
WspomnieÅ„ z PiÅ„ska zachowaÅ‚o siÄ™ w mojej rodzinie dużo (chociaż w styczniu 1940 już stamtÄ…d uciekali i to z przygodami nadajÄ…cymi siÄ™ na scenariusz filmowy). Gorzej ze zdjÄ™ciami. Kiedy w 2002 r. wybraliÅ›my siÄ™ z moimi rodzicami na BiaÅ‚oruÅ› w poszukiwaniu zapamiÄ™tanych przez nich w dzieciÅ„stwie obrazów, w tatowym PiÅ„sku szczęśliwie wiele budynków ocalaÅ‚o, pomagajÄ…c szufladkom pamiÄ™ci otwierać siÄ™ na wspóÅ‚czesność. W maminych Baranowiczach nie byÅ‚o już tak Å‚atwo – miasto siÄ™ rozrosÅ‚o, poÅ‚knęło dawne drewniane domki, przytÅ‚oczyÅ‚o retrospekcje.

Na pierwszej fotografii „Tatko”, czyli mój dziadek Konstanty, którego znam tylko z barwnych opowieÅ›ci. Na drugiej zastygliÅ›my z tatÄ… (Fredek z przytoczonych wspomnieÅ„) w oczekiwaniu na rejs po Pinie stateczkiem, który – mimo precyzyjnego rozkÅ‚adu kursów – nigdy nie przypÅ‚ynÄ…Å‚. Czekamy wiÄ™c nadal, choć tatowa Å‚aweczka od ponad 14 lat już w lepszym ze Å›wiatów stoi.

„Wszystko coÅ›my posiadali to Moskale nam zabrali
i zielonÄ… UkrainÄ™ i kochanÄ… mÄ… dziewczynÄ™
Hej Hej(…)
„MówiÅ‚ do mnie stary góral, że pójdziemy hen za Ural
Dojdziem do chińskiego muru będzie Polska do Amuru
Hej Hej (…)

Maria Gonta


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

Dodaj komentarz:

Komentarze:

Coraz bliżej święta

Otwarcie hali sportowo-widowiskowej Arena GORZÓW jest gÅ‚ównym elementem tegorocznej kampanii „Gorzów blisko Å›wiÄ…t”. Dwudniowa impreza zaplanowana jest w dniach 9-10 ... <czytaj dalej>

ChcÄ… nowego porozumienia paradyskiego

Prezydent Gorzowa Jacek Wójcicki, wspólnie z prezydentami Zielonej Góry Januszem Kubickim i Nowej Soli Jackiem Milewskim, jest inicjatorem i wspóÅ‚organizatorem ... <czytaj dalej>

Uzasadnienie inicjatywy obywatelskiej

Publikujemy UZASADNIENIE INICJATYWY OBYWATELSKIEJ na rzecz skrócenia urzÄ™dowej nazwy miasta Gorzów Wielkopolski i przywrócenia jej historycznego polskiego brzmienia – GORZÓW. WSTĘP tylko ... <czytaj dalej>

Petycja

Szanowny Panie Prezydencie, powstaÅ‚a petycja dotyczÄ…ca likwidacji podziemnego przejÅ›cia dla pieszych przez ulicÄ™ PiÅ‚sudskiego. Ja chciaÅ‚abym siÄ™ przyÅ‚Ä…czyć do tej inicjatywy, ... <czytaj dalej>

«	listopad 2023					»
P	W	Åš	C	P	S	N
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30

Wierzą, że tym razem się uda

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Oba miasta stracÄ… na kasacji województwa. Jedyny myk jest taki, że Gorzów straci dużo mniej niz Zielona Góra, bo duzo mniej z tego województwa <czytaj dalej>

Lubuskie ma być! Å»eby "warszawka" wiedziaÅ‚a i czuÅ‚a, że ma problem na terenach wczeÅ›niej wyzyskanych. ONI nie mogÄ… ogarnąć Zachodni <czytaj dalej>

A uniwersytet nie jest lubuski, dlaczego. A do Berlina i Wiednia to mogę dojechać z ZG, a z G to do D....
Budowa lubuskoÅ›ci nie powiodÅ‚a siÄ <czytaj dalej>

NapisaÅ‚bym kródko, sp....cie z takimi, nic nie wnoszÄ…cymi inicjatywami, ale trafia mnie bój o g....o. Moze zajmijcie siÄ™ poprawianiem jakosci ży <czytaj dalej>

My jesteÅ›my już na poziomie egipskiego Boga RE. Nie to co przedszkolaki z niemieckiej unii. <czytaj dalej>