
20 maja 2020 r. w Przytocznej z inicjatywy starosty międzychodzkiego
Rafała Litke oraz wójta gminy przytoczna
Bartłomieja Kucharyka odbyło się̨ spotkanie samorządów położonych wzdłuż linii kolejowych nr 363 Międzychód - Skwierzyna (Gorzów Wlkp.) oraz linii nr 364 Wierzbno- Międzyrzecz, zgłoszonych do rządowego Programu Kolej Plus.
W spotkaniu wzięli udział włodarze i przedstawiciele: Miasta Gorzowa Wielkopolskiego, powiatów: gorzowskiego i międzyrzeckiego, gmin: Międzychód, Skwierzyna, Deszczno, Bledzew, Międzyrzecz i Pszczew.
Podczas spotkania omówiono wysokość partycypacji w kosztach przygotowania Wstępnych Studiów Planistyczno-Prognostycznych (II etap Programu Kolej Plus) dla ww. linii oraz dyskutowano o porozumieniu w tej sprawie, które ma zostać podpisane z Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubuskiego. Należy dodać, iż nie jest to pierwsze spotkanie samorządów dotyczące reaktywacji połączenia kolejowego Gorzów Wlkp. – Międzychód – Poznań. Już w 2018 r. z inicjatywy starosty międzychodzkiego Rafała Litke udało się podpisać list intencyjny w sprawie wznowienia ruchu kolejowego na liniach kolejowych nr 363 i nr 364, pod którym podpisały się wszystkie samorządy leżące przy tych liniach oraz Miasto Gorzów Wlkp. oraz gminy Deszczno i Bledzew. Jeszcze Wcześniej bo w roku 2017 podobny list intencyjny podpisały samorządy województwa wielkopolskiego. Dzięki temu samorządy bardzo szybko porozumiały się w sprawie podziału środków potrzebnych na opracowanie ww. studium planistyczno-prognostycznego w ramach Programu Kolej Plus.
Integralną częścią linii komunikacyjnej Gorzów Wlkp. – Międzychód – Poznań będzie odbudowa odcinka L415 Gorzów Wlkp. – Gorzów Wlkp. Strefa Ekonomiczna (nazwa robocza). Rozszerzenie zakresu analizy przebiegów we wniosku dla linii nr 363 w Programie Kolej Plus, spowodowany został rezygnacją województwa zachodniopomorskiego z prac nad odbudową linii kolejowej Myślibórz – Gorzów Wlkp.
Wydłużenie relacji pociągów do węzła przesiadkowego Gorzów Wielkopolski Strefa Ekonomiczna pozwoli zaproponować nową siatkę połączeń do ważnego miejskiego generatora ruchu obsługującego także inne połączenia regionalnej komunikacji autobusowej. Pozwoli także rozpocząć prace nad budową kolei aglomeracyjnej w ramach Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Gorzowa Wielkopolskiego.
Program Kolej Plus jest jedyną szansą na najbliższe lata, aby dzięki punktowym działaniom inwestycyjnym wraz z innymi programami inwestycyjnymi PKP PLK powstała infrastruktura o wysokich parametrach. Wówczas dopiero ruch regionalny będzie mógł zostać uzupełniony o pociągi międzywojewódzkie w relacjach rozpiętych pomiędzy Szczecinem - Poznaniem - Zieloną Górą - Wrocławiem przez Gorzów Wielkopolski. W projekcie Kolej Plus najważniejsze jest uzyskanie najwyższych potoków pasażerskich – do tego niezbędna jest infrastruktura o wysokich parametrach, co jest możliwe do uzyskania, oraz najwyższej jakości modelu ruchu regionalnego i międzywojewódzkiego. W tym celu działania PKP PLK jak i samorządów lokalnych z wykonawcą dokumentacji są kluczem do sukcesu. Programu Kolej Plus i zgłoszone do niego odcinki linii kolejowych 363, 364 oraz 415 to niejedyne projekty, nad którym obecnie skupiają się pracownicy Urzędu Miasta Gorzowa Wielkopolskiego przy dużym wsparciu merytorycznym Pomorskiego Towarzystwa Miłośników Kolei Żelaznej. Już od dłuższego czasu trwają wytężone prace w ramach innych projektów dotyczących inwestycji kolejowych tak, aby Gorzów Wlkp. mógł wreszcie znaleźć się na ważnych kolejowych liniach komunikacyjnych.
Linia Komunikacyjna Szczecin – Gorzów Wlkp. – Poznań
Kluczowym elementem, aby doprowadzić do znacznej poprawy oferty w przewozach kolejowych regionalnych i wojewódzkich w Gorzowie Wlkp., jest przebudowa układu torowego na stacji w Kostrzynie nad Odrą, umożliwiając bezpośrednie połączenie dolnego tarasu stacji z górnym, czyli linii 273 i 203. W ramach projektu przebudowy linii kolejowej 273 (rozpoczęte przez PKP PLK Studium Wykonalności dla odcinka Rzepin – Szczecin Podjuchy) zgłoszono z inicjatywy Miasta Gorzów Wlkp. przy współpracy z Pomorskim Towarzystwem Miłośników Kolei Żelaznej, potrzebę zaprojektowania a następnie wybudowania nowych torów stacyjnych o łącznej długości około 1500 m, które pozwolą prowadzić ruch pociągów w relacjach np. Szczecin – Gorzów – Poznań, bez zbędnych manewrów i zmiany kierunku jazdy.
W wyniku przeprowadzonych konsultacji z GDDKiA (budowa obwodnicy w ciągu drogi krajowej nr 31 w Kostrzynie nad Odrą), PKP PLK S.A. i Wodami Polskimi ostatecznie udało się wpisać do Studium Wykonalności linii kolejowej nr 273 budowę ww. łącznic. Projekt ten poparli także: Wojewoda Lubuski, Marszałek Województwa Lubuskiego, Przewodnicząca Sejmiku Województw Lubuskiego, Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, Urząd Miasta w Kostrzynie nad Odrą, Lubuska Organizacja Pracodawców.
Potrzebę budowy łącznic linii kolejowych nr 273 z 203 udało się także wskazać do realizacji w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2030.
Tak przygotowana infrastruktura tj.:
1. zmodernizowana linia kolejowa nr 273 z łącznicami w Kostrzynie nad Odrą z linią nr 203,
2. zmodernizowana i zelektryfikowana linia 203,
3. zmodernizowana linia kolejowa nr 367,
4. zrewitalizowana linia 363 Skwierzyna – Międzychód (Program Kolej Plus),
5. w województwie wielkopolskim zrewitalizowana linia 368 Międzychód – Szamotuły/Wronki (Program Kolej Plus),
pozwolą trasować pociągi regionalne i międzywojewódzkie w wyższej częstotliwości na osi wschód-zachód, zwiększając potencjał oddziaływania linii Poznań – Krzyż – Szczecin o ośrodki wykluczone komunikacyjnie w tej kategorii ruchu jak Gorzów Wlkp., Międzychód, Skwierzynę czy Sieraków. Spowoduje to znaczący wzrost dostępności obszarów wykluczonych komunikacyjnie na styku regionów.
Linia Komunikacyjna Szczecin – Gorzów Wlkp. – Zielona Góra – Wrocław (Magistrala Zachodnia)
Należy także wspomnieć o pracach, jakie prowadzone są, m.in. także w ramach Programu Kolej Plus, zmierzających do utworzenia linii komunikacyjnej na osi północ-południe tj. Szczecin – Gorzów Wlkp. – Skwierzyna – Międzyrzecz – Świebodzin – Sulechów – Zielona Góra – Wrocław tzw. Magistrali Zachodniej, zwiększającej oddziaływanie pasażerskie zachodniego korytarza transportowego w ciągu linii kolejowej nr 273. Warto dodać, że już w 2018 r. w przyjętym Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubuskiego wskazano na potrzebę budowy nowego przebiegu linii komunikacyjnej kolejowej łączącej Gorzów Wlkp. z Zieloną Górą przez Międzyrzecz – Świebodzin – Sulechów. W tej sprawie z inicjatywy zastępcy prezydenta miasta Gorzowa Wielkopolskiego do spraw rozwoju
Jacka Szymankiewicza, odbyło się spotkanie z: Zastępcą Burmistrza Skwierzyny, Burmistrzem Międzyrzecza, Zastępcą Starosty Międzyrzeckiego, pełnomocnikiem wojewody ds. inwestycji kolejowo-drogowych
Kazimierzem Łatwińskim, radnym województwa lubuskiego, Burmistrzem Świebodzina, Burmistrzem Sulechowa oraz przedstawicielem Urzędu Miasta Zielona Góra. W trakcie dyskusji udało się wpracować wspólne stanowisko w tej sprawie i ostatecznie zgłosić do PKP PLK w ramach toczącego się Studium Wykonalności linii kolejowej nr 3 Poznań – Kunowice (granica państwa) propozycję przebudowy stacji Świebodzin, pozwalającej w przyszłości na włączenie Magistrali Zachodniej, tj. unikniecie prac traconych. Nadanie nowych funkcji odcinkom istniejących linii kolejowych (L203, L367, L375, L358, L273), które charakteryzują się bardzo wysoką podatnością modernizacyjną w zakresie prędkości do 160km/h oraz odbudowanie L384 i wybudowanie dwóch nowych brakujących odcinków linii kolejowej o długości około 20km, pozwolą otworzyć ponadregionalne możliwości organizacji przewozów. Wysoka podatność modernizacyjna wskazanych odcinków linii kolejowych pozwoli zaproponować przewoźnikom kolejowym i organizatorom transportu sieć połączeń krajowych o wysokich parametrach. Potwierdzają to analizy przygotowane przez branżowych inżynierów i projektantów kolejowych. Dzisiaj wiemy, iż postrzeganie omawianych linii jako lokalnych bez znaczenia w krajowym systemie transportowym jest bezpodstawne, a powielanie tych opinii sprawia, iż miasta północnej części województwa lubuskiego – mimo licznych inwestycji krajowych – nie mają szans zostać powiązaną siecią szybkich połączeń. Magistrala Zachodnia pozwoli zbliżyć centra obu stolic województwa na „odległość 80min”, a tym samym zwiększyć dostęp do portu rzecznego w Cigacicach, a także efektywnie planować budowę nowego portu rzecznego w Gorzowie Wlkp. oraz w innych lokalizacjach. Stanie się ważnym elementem systemu infrastruktury kolejowej, przyczyniając się do poprawy dostępności portów morskich Szczecina i Świnoujścia szczególnie w zakresie obsługi takich państw jak Czechy czy Słowacja.
Elementem uzupełniającym projekt Magistrali Zachodniej jest rozbudowa infrastruktury stycznej, połączeń węzłowych, stacji przesiadkowych oraz styków z innymi linami kolejowymi. Takim przykładem jest połączenie z L375 na stacji Gościkowo/Paradyż, które pozwoli uruchomić przewozy w kierunku Łagowa, Rzepina i Słubic czy połączenie z L364 na stacji Międzyrzecz w kierunku Sulęcina. Powstaną także stacje węzłowe realizujące funkcje systemowych przesiadek w Sulechowie, Świebodzinie, Międzyrzeczu, Skwierzynie, Gorzowie Wlkp.
Integracja większości miast regionu w ramach jednej silnej linii komunikacyjnej tworzy możliwości budowy efektywnej sieci połączeń pasażerskich i różnych gałęzi transportu. Skokowo zwiększa zasięg publicznego transportu, realnie oddziaływującą na gospodarkę i skutecznie eliminując wykluczenie komunikacyjne. Magistrala Zachodnia daje możliwość integracji większości miast regionu na w ramach jednej silnej linii komunikacyjnej – ok. 60% mieszkańców województwa lubuskiego (Źródło Bank Danych Lokalnych GUS, stan na rok 2019).
Obecnie wykonywane jest znacznie więcej działań poza Programem Kolej Plus, mających na celu poprawę dostępności kolejowej Gorzowa Wlkp. i Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego. Dzięki bardzo dobrej współpracy z innymi samorządami województwa lubuskiego i wielkopolskiego, PKP PLK S.A a także wsparciu uzyskanemu ze strony Wojewody Lubuskiego oraz Marszałek Województwa Lubuskiego, możliwe będzie poprzez etapowanie prac na poszczególnych odcinkach linii kolejowych, w przyszłości docelowo realizować połączenia pomiędzy miastami województwa lubuskiego, ale przede wszystkim bezpośrednie połączenia kolejowe z Gorzowa Wlkp. do m.in. Szczecina, Poznania, Wrocławia a także innych miast, do których obecnie bezpośrednio z Gorzowa Wlkp. pociągiem nie ma możliwości się dostać.
wg Karol Waldmann
wydział urbanistyki i architektury urzędu miasta